Osobny Teatr Osobny

 Czytając o Adamie Michniku znakomitą biografię Romana Graczyka łapię się na tym, że pisząc własną książkę o Teatrze Ósmego Dnia, wiedząc i krążąc wokół zagadnienia, nie podsumowałem jednym zdaniem tego, co nasz wspólny Kolega (i niewątpliwy kiedyś dla mnie autorytet) nazywa w korespondencji z włoskimi socjalistami: Gdybym był Włochem czy Francuzem, prawdopodobnie byłbym socjalistą, ale gdybym dzisiaj w Polsce powiedział, że jestem socjalistą, prawdopodobnie nikt by tego nie zrozumiał, dlatego, że w Polsce socjalizm to jest to, co jest...  (1987) Pod tym, jestem pewien, podpisałaby się nie tylko Ewka Wójciak, ale i śp Lechu Raczak ze wszystkimi towarzyszami... Nie a n t y k o m u n i z m - jako wiedza i moralna postawa w stosunku do zbrodniczego systemu, tylko dozgonna wiara w socjalizm - w PRLu wypaczona...  U Michnika widać to jak na dłoni: tamta ideologia i praktyka - nie, ale sposób regulowania stosunków między ludźmi - tak, jak najbardziej ! "Samba - si! Trabajo - no! (?) O

Wyzute ze sprawiedliwości państwa nie są niczym innym jak bandami rozbójników, dlatego niech nikt sobie nie pochlebia z powodu potęgi, dostojeństwa, bogactwa, czy sławy, jeżeli mu brakuje sprawiedliwości, której praktykowanie jest dla szlachetnego dobrem najwyższym.  Stanisław ze Skarbimierza Jeżeli wolność zagarnie dla siebie jakaś grupa, i nie podzieli się nią z resztą braci, to nie będzie wspólnoty, nie będzie sprawiedliwości i w Polsce będzie się działo źle. Jan Ostroróg La Trahison des Clercs  – książka  Juliena Bendy ,  francuskiego pisarza  i  filozofa , z 1927 (warto pamiętać o "Hańbie domowej" Trznadla, czy pojęciu "Nowej Wiary" Miłosza). Benda zwraca uwagę na to, że we wcześniejszych stuleciach tzw. klerkowie stronili od polityki, skupiając się na pracy twórczej czy naukowej. Podaje przykłady  Goethego ,  Woltera  czy  Kanta , którzy głosili, iż postępować należy w myśl zasad abstrakcyjnych takich jak  prawda ,  sprawiedliwość  czy  dobro . W czasach współ